De personen die het boek volgt jagen allemaal een droom na met meer en minder succes. Zo is er Taha, zoon van de conciërge van het Yacoubian. Hij ambieert een loopbaan als politieman en een huwelijk met de mooie rondborstige Boethania. Hij wordt echter niet toegelaten tot de politieacademie. De voorzitter van de selectiecommissie betrapt hem op foutieve informatie. Op het inschrijfformulier staat bij de functie van de vader ambtenaar vermeld. Kennelijk geniet een ambtenaar in Egypte meer aanzien dan een conciërge. Als ook een bezwaarschrift afgewezen wordt, neemt de teleurstelling toe. Taha raakt onder de invloed van de behoudende Sjeik Sjakir. Die kneedt hem niet alleen in de richting van godsdienstige rechtzinnigheid maar ook politiek. “Democratie houdt in dat de mensen de macht over zichzelf uitoefenen ten bate van zichzelf, maar de islam kent alleen maar de heerschappij van God.” Taha en Boethania vervreemden van elkaar. Taha trouwt met de weduwe van een gevallen strijder en is zelf bereid tot gewelddaden om zijn overtuigingen kracht bij te zetten.

Boethania komen we later tegen als zij zich heeft verbonden aan Zaki Bey Dassoeki. Aanvankelijk drijft berekening haar naar deze oudere man maar vanwege het respect dat hij haar betoont, ze heeft immers met eerdere werkgevers wel anders meegemaakt, vat ze genegenheid voor hem op. Zaki Bey is een kleurrijk man. Hij woont 100 meter van het Yacoubian waar hij kantoor houdt maar heeft dagelijks een reistijd van een uur. Iedereen krijgt een groet en de laatste nieuwtjes worden uitgewisseld. Zaki Bey is een expert op vrouwengebied. Aan de manier waarop vrouwen de letter s uitspreken kan hij afleiden hoe warm ze in de liefde zijn. Zijn gedroomde leventje komt in gevaar als zijn zuster hem uit zijn woning laat verwijderen. Zaki Bey moet een juridisch gevecht aangaan hoewel zijn goedige natuur zich daartegen verzet.

Dan is er de geslaagde zakenman Hadj Azzam. Hij bezit meer dan 100 maatpakken van gerenommeerde merken. Zijn kantoor bevindt zich op de begane grond van het flatgebouw. Zijn welstand doet hem naar nieuwe uitdagingen verlangen. Het is tijd voor een tweede vrouw en een parlementszetel. Dergelijke wensen zijn te vervullen met een gevulde bankrekening. Hij spreekt af in de kebabberie van het Sheraton hotel, een soort barretje Hilton en uitgelezen plek om met handjeklap je zin te krijgen. Hadj Azzam ziet zijn wensen vervuld maar zal weldra merken dat de prijs letterlijk hoog is.

Een laatste hoofdpersoon is Hatim Rashied. Hij is journalist en hoofdredacteur van een in Cairo verschijnend Franstalig dagblad. Rashied is een man van de wereld die vier talen vloeiend spreekt. Hij beschikt over veel connecties. Zijn homoseksualiteit is algemeen bekend. Dat is geen probleem zolang die voorkeur maar niet al te opzichtig getoond wordt. Rashied vat een hevige liefde op voor een getrouwde man die hem nu eens wel en dan weer niet ter wille is.

Het beeld dat Al Aswani met zijn boek oproept is dat van een informele samenleving waar je alleen iets voor elkaar krijgt door over de goede contacten te beschikken. Het maatschappelijk leven speelt zich in bars, restaurants en theehuizen af. Er wordt veel waterpijp gerookt. Contacten kunnen pas echt iets voor je betekenen als je het beroep op de veronderstelde invloed vergezeld laat gaan van smeergeld. Op de achtergrond manifesteert zich de tegenstelling tussen het modernisme van Europa en de traditie van de islam. Het boek is onderhoudend geschreven. Al Aswani beschikt over het vermogen om in een enkele zin een persoon treffend neer te zetten. Toch heeft het boek een wat wankele constructie. Het appartementencomplex Yacoubian, genoemd naar de Armeense miljonair die in 1934 voor de bouw zorg droeg, is een wat magere schakel om de verschillende verhaallijnen bijeen te houden. Het Yacoubian blijkt niet veel meer dan een ornament. De verschillende personages maken we mee als zij in betrekkelijk korte tijd een turbulente fase in hun leven meemaken. De overlappingen tussen hun levens blijven te marginaal om de noodzaak van een optreden in hetzelfde boek te rechtvaardigen. Daardoor is het boek uiteindelijk meer een schilderachtige sfeertekening geworden dan een geslaagde roman. Het schrijverschap van Al Aswani heeft echter wel zo veel indruk gemaakt dat ik uitzie naar een volgende vertaling van zijn werk.

Terug