Chimamanda Adichie werd geboren in 1977 en verdeelt haar tijd zelf ook tussen Amerika en Nigeria. Wie op internet beelden van haar vindt, ziet een intelligente en krachtige jonge vrouw die op het punt staat haar verlegenheid voorbij te steken. In Paarse hibiscus is de droom nog dichtbij huis. Twee kinderen gaan gebukt onder de tirannie van een strenge en vermogende vader. Tijdens een verblijf bij hun tante, een broer van hun vader, merken ze dat er een leven mogelijk is waarin vrijer valt te ademen. Wat Adichie tot een bijzondere schrijfster maakt, is de overtuiging waarmee ze personages tot leven wekt. Grote schrijvers beschikken over het vermogen om zichtbaar te maken wat zich aan menselijke drijfveren onder de oppervlakte bevindt. Er is sprake van een groot inlevingsvermogen zonder alles expliciet te benoemen. De lezer krijgt de aanwijzingen voorgeschoteld die om aanvulling vragen door de eigen fantasie. De verbeeldingskracht van de schrijver komt juist daarin tot uitdrukking. Er wordt veel gesuggereerd zonder het allemaal te benoemen. Show it, don’t tell. En dat is een andere kunst dan zaken volledig open laten. Het laatste is de noodoplossing voor de schrijver die zelf ook niet weet hoe hij een eind aan een verhaal moet breien. Het gaat erom juist voldoende aanwijzingen te geven om een bepaald effect op te roepen. Te veel slaat een verhaal dood. Te weinig voert de lezer naar een doolhof. Chimamanda Adichie weet te doseren. Juist daardoor weet een schrijver te betoveren.

Nigeriaanse schrijverscoryfeeën als Woyle Soyinka, Chinua Achebe en Ben Okri kunnen een vrouwelijke collega verwelkomen die minstens hun evenknie is

In Het ding om je hals hebben twaalf verhalen een plek gekregen met een gemiddelde lengte van ongeveer twintig bladzijden. De verhalen staan op zichzelf met hun eigen personages. Toch lukt het de schrijfster om in kort bestek een geloofwaardig beeld op te roepen van de hoofdfiguren. Vaak treffen we hen tijdens een crisismoment in hun leven. De verteltechniek is grotendeels lineair al wordt soms een tipje van een sluier opgelicht over wat gaat komen. Er ligt vaak onheil in het verschiet. Met oog voor de menselijke maat komen soms gruwelijke details aan het licht. Beschrijvingen worden opgesierd met veelzeggende details. In het openingsverhaal gaan studenten opeens het dievenpad op. De daders zijn jongens ‘die opgegroeid waren met Sesamstraat, Enid Blyton, cornflakes voor het ontbijt’ maar nu sneden ze de klamboes voor de ramen van hun buren door om televisies en videorecorders te ontvreemden. Iedereen wist wie de daders waren maar hun professorenouders bleven hypocriet klagen over het tuig uit de stad dat de campus kwam bestelen. In een paar zinnen is zo een wereld getypeerd.

In het verhaal ‘Een persoonlijke beleving’ vluchten twee vrouwen een lege winkel binnen om bescherming te zoeken voor de uitgebroken rellen. Een Haussa moslim en een Igbo vrouw, vertegenwoordigers van rivaliserende groepen, zoeken steun bij elkaar en hopen elk op redding van een uit het oog verloren familielid. Bij de Afrikaanse verhalen zit de dreiging veelal in de externe omstandigheden. Bij de Amerikaanse verhalen loert de kilheid van binnen. In het verhaal ‘Huwelijksmakelaars’ volgen we een pas aangekomen vrouw die intrekt bij haar gearrangeerde Nigeriaanse echtgenoot. Hij geeft haar een spoedcursus om zo snel mogelijk een echte Amerikaanse te worden. Elke les is een aanslag op haar identiteit. Wanhopig zoekt ze haar toevlucht bij een buurvrouw. Zij maakt de balans op en kiest niet voor de makkelijkste weg. De lezer voelt de worsteling van de personages en begrijpt de keuze die zij maken. De verhalen van Adichie deden me denken aan de thematiek uit het werk van Jhumpa Lahiri. Bij Lahiri is er de ambitie om in Amerika te slagen maar blijven de personages hun Inndiase gewoonten koesteren. Adichie schetst de worsteling tussen Nigeria en Amerika. Culturele verscheurdheid is een onuitputtelijke inspiratiebron. Ik zal het werk van Adichie met aandacht volgen. Bovendien neem ik me voor om vaker zwarte Afrikaanse schrijvers op het leesmenu te plaatsen.

Terug