Leesimpressies
Donna Leon: k aanbid je
- Nr. 31 - 2016
- De belangrijkste tip voor bezoekers aan Venetië schuiven de reisgidsen luchtig onder het tapijt. Zorg dat je in leven blijft. De film Don’t look now, gebaseerd op een verhaal van Daphne du Maurier, is legendarisch vanwege een spectaculaire echtelijke seksscene maar bij mij staat na veertig jaar ook de uitvaart van Donald Sutherland per vaporetto over het Canal Grande nog scherp op het netvlies. Zelfs iemand van het statuur van Thomas Mann kon niet voorkomen dat kunstenaar Aschenbach, ten prooi aan een creatieve inzinking en een hopeloze verliefdheid op de jonge Tadzio, in Venetië het leven zou laten. Patricia Highsmith gebruikt zelfs in De kou van Venetië (Those who walk away), een gondel om iemand om het leven te laten komen. Ian Mc Ewan laat in A comfort of strangers een man dood bloeden in een stad die in alles aan Venetië doet denken. Laten we bovendien niet wegmoffelen dat de buitenlandse dichters Brodsky en Pound in Venetië begraven liggen. Op een steenworp afstand hebben Stravinsky en Diaghilev eveneens hun laatste rustplaats gevonden. Het is duidelijk de dood loert om de hoek. Tegenwoordig is er Donna Leon die de traditie voortzet. Zij heeft al heel wat thrillers in Venetië gesitueerd met af en toe een onvermijdelijke dode.
Donna Leon trok in 1981 naar Venetië en zou er niet meer weg gaan. Haar thrillers zijn een eerbetoon aan de stad. Speurder van het huis is commissario Guido Brunetti. De lezer die gewend is aan morsige Scandinavische politiemannen met een al te besmettelijke levensmoeheid, krijgt met Brunetti een vitaler personage voorgeschoteld. Hij is gelukkig getrouwd zelfs met een vrouw die boeken leest. Het goede gesternte van Brunetti is ook weer van de partij in het meest recente deel in Nederlandse vertaling Ik aanbid je. Een vertrouwd groepje collega’s van Brunetti is ook weer aanwezig. Natuurlijk is er een arts die de doodsoorzaak vaststelt; er is een praalhans als baas in de persoon van vice questore Giuseppe Patta; trouwe rechterhand Vianello is onmisbaar en laten we signorina Elettra niet vergeten. De laatste fungeert als secretaresse van de vice questore. Voor haar baas is zij vooral decorum waartoe zij dagelijks uit haar kledingkast een oogverblindende selectie maakt. Zij komt pas tot leven als commissario Brunetti haar vraagt om iets uit te zoeken . In een mum van tijd weet zij van overal en nergens de benodigde gegevens op te sporen. Brunetti doet graag een beroep op Elettra. De lezer denkt als zij op het toneel verschijnt automatisch bellissima.
De toon bij Leon is altijd aangenaam licht. Zowel zijzelf als haar personages delen graag verbale plaagstootjes uit. Altijd binnen het betamelijke.Patta was ijdel en lui, egoïstisch en soms gestoord, maar dat waren geen doelbewuste gebreken. De man maakte maak veel drukte om niets, maar diep vanbinnen was hij niet boosaardig
De thriller heeft deze keer stalking als onderwerp. Brunetti heeft wat moeite met dit importartikel uit de Angelsaksische wereld net als met serial killer. Slachtoffer is operazangeres Flavia Petrelli, die de liefhebbers van Donna Leon al hebben leren kennen in Acqua alta, toen haar levensgezel slachtoffer van een mishandeling werd. De setting was die keer vervalsing in de kunst. Leon laat haar verhalen spelen te midden van het goede leven. In diezelfde geest is er veel aandacht voor lekker eten. De sfeer is al net zo aangenaam als de toon. Terloops trekt de stad Venetië voorbij. Misschien is een thriller van Leon wel een beter gezelschap dan een doorsnee gids omdat daar de prijs van een Bellini in Harry’s Bar niet altijd de actuele ontwikkelingen weet bij te houden. Net als de personages in het boek kan een bezoeker zich de vraag stellen of het handiger is om de Rialtobrug te nemen naar een bestemming aan de overkant van het Canal Grande dan wel om te kiezen voor de Accademiabrug. Het lezen van Leon leert je daarenboven hoe je in de Venetiaanse samenleving iets voor elkaar moet krijgen. Het is van groot belang te beschikken over een netwerk waarbij een beroep gedaan kan worden op een familielid, een voormalig klasgenoot of eventueel een ex-minnaar. Dergelijke interventies kunnen slechts succesvol zijn zolang de heren uit het Zuiden zich niet met de zaak bemoeien. Dan liggen de kaarten opeens heel anders.
Als fan van Donna Leon moet ik wel opbiechten dat Ik aanbid je niet tot haar beste werken behoort. De dader komt een beetje als bij toverslag uit de heldere hemel, uiteraard met dank aan de inzet van signorina Elettra. Bovendien is de scene met de ontknoping wel erg theatraal van opzet. Grote spanning weet Leon niet op te roepen al zijn haar plots in de regel wel goed doordacht. Haar boeken onderscheiden zich door een heerlijk ritme waarmee je enkele uren kunt verpozen. Je leest haar bij voorkeur in Venetië liefst in de buurt van een pasticceria en als je op de laatste bladzij bent en nog in goede gezondheid verkeert kun je met een gerust hart terug naar huis. Ik overleefde en bracht het er vanaf met slechts een zware verkoudheid.
