Aangenaam aan het boek is de levendige stijl waarin het is geschreven. Februari neemt ons mee naar een even slaperig als welgesteld dorp aan de voet van een heuvelrug. Voor het vertier zorgt een kruispunt met verkeerslichten. Buiten het geluid van banden onder auto’s op het grind van de oprijlaan is het er stil. De randstad waar de hoofdpersonen hun glanzende loopbanen afwikkelen is op forensafstand. Wonen en lezen doet men in het dorp. Met verve tekent de alwetende verteller de sfeer waarin de hoofdrolspelers zich bewegen. Uit de losse pols krijgen de personages gestalte. Teresa, met wie het nu net zo goed ging, is getrouwd met de zo’n twintig jaar oudere John, die te deftig is om cynisch te zijn. Teresa’s vader Randolph is een vooraanstaand geleerde en de motor achter de plaatselijke literaire kring. De roman opent als een western met de komst van een vreemdeling Victor, die na omzwervingen in onder meer Botswana een bezoek brengt aan zijn geboortedorp. Teresa en Victor zijn voormalige klasgenoten en hun toevallige ontmoeting in het café zet de sluizen van de herinnering open. Er volgt een confrontatie tussen de generatie van Teresa en Victor met die van haar vader, de stamhouders van de leesclub. Er blijkt een smet te bestaan op het verleden van de elite. Het bederf bezoekt ook de heuvelrug.

Het kwaad, heeft een beroemde rockster ooit gezegd, is een klein meisje met een blauw jurkje aan, dat in de achtertuin speelt met een rode bal

Hoewel de beschrijvingen en dialogen met aanstekelijk plezier zijn geschreven, valt op de compositie van het boek veel af te dingen. Een klasgenoot van Teresa en Victor heeft internationale faam veroverd met een roman die het midden houdt tussen Sex and the city en Der Zauberberg. De schrijfster rakelt hiermee een treurige geschiedenis uit haar schooltijd op. Haar vader bracht een hoestdrank op de markt die aangelengd met antivries de dood van vele kinderen tot gevolg heeft gehad in de derde wereld. Ooit was deze vader lid van de eerbiedwaardige leesclub.

Ten eerste is het al moeilijk aannemelijk te maken waarom de beschreven roman zo veel succes heeft gekend. Dat moet de lezer maar aannemen op gezag van de auteur, in dit geval Marjolijn Februari. Een geval van telling not showing. Teresa en Victor ontdekken geleidelijk welke onthutsende geschiedenis uit hun jeugd tot dusver voor hen toegedekt is gebleven. Voor de oudere generatie was dit echter allemaal lang bekend. De roman onthult dus iets wat voor de meeste personages oude koek is. Hier wreekt zich het gekozen vertelperspectief. Zou de roman geschreven zijn vanuit het perspectief van Victor of Teresa dan zou de ontrafeling van het mysterie voor een sterke spanningsboog kunnen zorgen. Omdat de oudere generatie weet wat er is gebeurd, loopt die spanning leeg in het tempo van een lekke band op de kasseien. De alwetende verteller komt met oud nieuws. Daar komt nog bij dat Teresa bij de secretaris van de leesclub een oude televisieopname krijgt vertoond waarin een moeder uit Haïti vertelt over de verwerking van het verlies vanwege haar omgekomen zoontje. Deze passage verhaalt uitgebreid van de verschrikkingen die hebben plaatsgevonden. Dit is een vorm van showing not telling die volledig over de top is. Te midden van de onderkoelde toon uit de rest van het boek, valt dit onderdeel als larmoyant zeer uit de toon. Het boek eindigt met een optreden van de kersverse beroemde schrijfster in de kerk, ook dat nog, van het dorp. De opluchting die bij het publiek ontstaat na de beantwoording van de eerste vraag vormt de merkwaardige apotheose van het verhaal. Hoewel Marjolijn Februari als schrijfster over talent beschikt, acht ik de uitvoering in het geval van De literaire kring grotendeels mislukt.

Terug