Hornby, inmiddels van middelbare leeftijd, heeft zijn reputatie als schrijver vooral gevestigd met het uitleven van een jongensachtig enthousiasme. De voetbalclub Arsenal en popmuziek vormen zijn grote passies. In 1992 debuteerde hij metFever pitch. Dat boek laat zien hoe de liefde voor een club bezit van je leven kan nemen. Hornby realiseert zich dat er iets merkwaardigs aan de hand is als hij op zondagmorgen in de slaapkamer de vraag krijgt voorgelegd: waar denk je aan? Hij vindt het ongemakkelijk om te antwoorden aan het tweede doelpunt van Arsenal tegen Aston Villa. Zo mist hij een uit het oog verloren vriend omdat hij aldus onwetend blijft van wat de ander van die nieuwe Zweedse spits gevonden zou hebben. Hornby getuigt van zijn onvoorwaardelijke hartstocht voor een club die jarenlang als boring Arsenal te boek stond voordat met Dennis Bergkamp en Thierry Henry de virtuositeit op de grasmat verscheen. Ook schrijft hij op een aanstekelijke manier over popmuziek zoals blijkt uit de boeken High fidelity en 31 songs.

Zelfmoord is geen onderwerp dat bij Hornby voor het oprapen ligt. Hij begint A long way down met de introductie van de vier hoofdrolspelers. Als in een klassiek toneelstuk maken zij achterelkaar hun opwachting op het podium. Het tijdstip is oudejaarsavond. Plaats van handeling is het dak van Toppers’House, een populaire zelfmoordplek in het noorden van Londen. Allereerst is er Martin, een voormalig presentator van een ontbijtprogramma op televisie. Hij is ontslagen, zijn huwelijk is ontbonden en hij heeft zelfs een gevangenisstraf achter de rug vanwege sex met een minderjarige. Ze zag er ouder uit is zijn excuus. Dan is er Maureen, een vrouw van middelbare leeftijd wier uitzichtloze leven geheel in het teken staat van de zorg voor haar ernstig gehandicapte zoon van 19. Verder is er de jeugdige Jess, die zich via drank en drugs verschuilt achter het verdriet om haar weggelopen zus en recent verbroken liefde. Grof gebekt houdt zij de schijn van onaantastbaarheid op. Tenslotte verschijn de Amerikaanse pizzabezorger JJ op het dak. Zijn droom om popster te worden is in duigen gevallen al was het maar door het uiteenvallen van de band waarin hij speelde. Omdat hij dat een wat mager excuus voor zelfmoord vindt, verzint hij aanvankelijk de ongeneeslijke ziekte CCR tegenover de anderen. Dat staat voor Creedence Clearwater Revival, één van zijn favoriete bands. De vier maken kennis en trekken zich elkaars lot aan. Dan beginnen de gezamenlijke omzwervingen waarin zij hun leven weer op de rails proberen te krijgen.

Het hele boek door hanteert Hornby consequent dezelfde vorm. Er zijn korte hoofdstukken van slechts enkele bladzijden genoemd naar één van de vier hoofdpersonen. Zo krijgt de lezer bij toerbeurt een verschillend perspectief op de gebeurtenissen gepresenteerd. Ieder fungeert als woordvoerder van zichzelf. De personages krijgen via hun eigen stem gestalte. Het gevaar dat het boek statisch of fragmentarisch wordt, heeft Hornby weten te vermijden. Het verhaal loopt vloeiend door bijvoorbeeld doordat een personage dat aan het woord is de dialoog tussen twee van de anderen weergeeft. Deze aanpak geeft het boek vaart en de personages komen goed uit de verf. Zij spreken per ontmoeting af het leven in ieder geval vol te houden tot de volgende bijeenkomst. Valentijnsdag is zo’n ontmoetingsmoment, van een vergelijkbare moeilijkheidsgraad als oudejaarsavond. Het viertal bedenkt activiteiten om de moed erin te houden. Als de media lucht krijgen van hun zelfmoordpoging bedenken zij een passend verhaal om het afblazen van de daad te rechtvaardigen. Er verscheen plotsklaps een engel in de gedaante van Matt Demon. Ondertussen leveren de interviews een welkome inkomstenbron op. Op een later moment doden zij de tijd met het bespreken van boeken van schrijvers die door zelfmoord om het leven zijn gekomen. Of zij formuleren voor elkaar wat er in hun leven dient te gebeuren wil er weer sprake zijn van zin. Tegen het eind komt JJ tot het inzicht dat zelfmoord niet voorkomt uit haat tegen het leven maar uit liefde ervoor. Een uiting van wanhoop en niet van nihilisme. Het is zaak te proberen die liefde weer inhoud te geven.

Hornby heeft op een intelligente en geestige manier de zoektocht van zijn figuren geportretteerd. Paasilinna’s beschrijft de zelfmoordaspiraties als toeschouwer meer vanaf enige afstand. Weliswaar is zijn boek ouder en daardoor oorspronkelijker maar in het boek van Hornby zit meer leven. Bij een onderwerp als zelfmoord is dat een optimale verzetsdaad.

Terug