De kracht van het boek is de lichtvoetigheid en dat is tegelijk de zwakte. De verwikkelingen van Jack Griffin zijn onderhoudend en bij vlagen ontroerend. Vooral de verstandhouding met zijn moeder mag er zijn. Griffin is enig kind van gescheiden ouders, beide hoogleraar Engels. Moeder is recent overleden maar hevig aanwezig in het leven van Griffin, misschien wel meer dan bij leven. Moeder is een meester in het maken opmerkingen vol snobistisch venijn. Griffin hoort haar in zijn verbeelding aan het woord. Wanneer het huwelijk tussen Griffin en Jill op een laag pitje brandt na 34 jaar, zoekt Griffin troost bij een vriendin die een bloemenzaak runt. Als deze vriendin op een onbewaakt moment ‘Voilà’ roept dan hoort hij zijn moeder: ‘Oh my, she’s bilingual.’

Russo schrijft over familieverhoudingen waarbij steeds nieuwe vergezichten opduiken. Kennen mensen elkaar eigenlijk wel zelfs in gevallen dat ze intensief met elkaar verkeren?

Do you ever feel like you’re not who people think you are? Like you’re pretending to be this person that people like? And the worst part is they all believe you?

Griffin is in de periode die het boek omvat aan een crisis onderhevig. Heeft hij wel de goede keuzes gemaakt? Als schrijver voor film en televisie heeft hij de overstap naar een academisch docentschap. Van onzekerheid naar vastigheid met een hoger inkomen. Van Californië naar de Oostkust. De twijfel zorgt voor slapeloosheid. De schrijfbehoefte steekt opnieuw de kop op. Met een sterk inlevingsvermogen beschrijft Griffin de verpletterende indruk die de familie van de Brownings tijdens een vakantie op Cape Cod maakte. Met hun zoon, leeftijdgenoot Peter, ontstaat er hechte kameraadschap. De vader van de Brownings is geen intellectueel maar goed in sport en de moeder roept bij Griffin seksuele fantasieën te voorschijn. Dan is er nog de zus van Peter die op de achtergrond blijft maar waarbij er een associatie is met een vroegtijdig dood. De herinneringen aan de familie zullen uiteindelijk tot een literaire publicatie leiden. Is ‘the summer of the Brownings’ niet vooral indrukwekkend omdat de Griffins voor deze familie een bepaald dedain voelen? Natuurlijk kan moeder Griffin de voornaam van Peter niet onthouden. Niemand verdient bij haar zijn echte voornaam. Griffin komt in zijn complexiteit als een mens van vlees en bloed naar voren. Veel bijfiguren waaronder sommige leden van de schoonfamilie blijven steken in ééndimensionaliteit. Sommige handelingen zijn volbloed slapstick. De schoonvader die met een rolstoel over de kop slaat is daarvan een voorbeeld. Op de positieve zijde van de balans staan rake typeringen en mooie overwegingen. De verhouding tussen Griffin en Jill is een interessante. Jill is tot over haar oren lid van het gezin waarin zij opgroeide met een dominante vader, oudere zussen en een tweeling die wat kierewiet is. Griffin heeft altijd een veel lossere band met zijn ouders gehad. Toch is Jill van mening dat hij, veel meer dan zij, als volwassene onder invloed van de eigen ouders is blijven staan. Hun fysieke afwezigheid was bedrieglijk. Zal het verstrooien van de as hem vrijmaken? Griffin heeft lang rondgereden met de twee urnen van zijn ouders als gezelschap in de auto. Hier komt Russo gevaarlijk dicht in de buurt van de grote roman Last orders van Graham Swift. Russo won begin deze eeuw de Pulitzer prize voor zijn roman Empire falls. Ook daarin troffen me prachtige passages met een totaalindruk van net niet. Russo heeft veel talent maar weet dat maar gebrekkig in de hand te houden. Soms lijken mensen als functie te hebben dat zij lijdend voorwerp bij een grap zijn. De logica van het verhaal wijkt op bepaalde plaatsen voor effectbejag. Met een dominante redacteur, van het dwangmatige soort als moeder Griffin, zou Russo een heel groot schrijver kunnen zijn.

Terug