Leesimpressies

  • Sandro Veronesi: Kalme chaos

  • Nr. 49 - 2007
  • Schrijvers bouwen een boek vaak zo op dat ze de lezer meevoeren naar een climax aan het eind van hun verhaal. Het kan ook anders. Soms begint een boek met een climax. Ian McEwan heeft in Enduring love een adembenemende opening geconstrueerd. Een man bungelt aan een touw van een luchtballon. Met een kwestie van leven of dood opent de auteur zijn vertelling. Iets dergelijks doet Veronesi in Kalme chaos. Hoofdpersoon Pietro Paladini bevindt zich met zijn broer op het strand als zijn oog valt op een groepje opgewonden mensen. Twee hoofden dobberen hulpeloos tussen de golven op zee. De broers bedenken zich niet en rennen de zee in op weg naar de vrouwelijke drenkelingen. Pietro heeft de grootste moeite de in paniek verkerende vrouw te redden. Eenmaal veilig terug aan land heeft niemand meer aandacht voor de broers. Ze gaan naar huis waar hen een nog grotere schok wacht. Lara, de vrouw van Pietro, is plotseling overleden. Veronesi beschrijft de reddingspoging in zee met een overvloed aan details. De overleden geliefde wordt karig als feitelijke mededeling gepresenteerd.


    Het eerste boek van Veronesi in het Nederlands In de ban van mijn vader maakte direct duidelijk dat we hier met een rasschrijver van doen hebben. Veronesi gebruikt levendig meanderende zinnen en put uit een rijke fantasie. De levens van de hoofdpersonages nemen een raadselachtige loop waarvan met behulp van veel introspectie verslag wordt uitgebracht. De dood van Lara krijgt een merkwaardige uitwerking op Pietro. Het is geen overrompeling door verdriet waar hij mee te maken krijgt. Keer op keer verbaast Pietro zich dat de grote klap uitblijft. Wanneer komt dat moment nou? De draad van het gewone leven oppikken lukt evenmin. Zijn leven neemt een andere wending.

    Als Pietro zijn 10-jarige dochter Claudia voor het eerst sinds Lara’s dood naar school brengt, besluit hij impulsief bij school op haar te wachten. Daar vindt hij de komende maanden zijn levensvervulling. Elke schooldag blijft hij in de buurt waarbij tijdens slecht weer de geparkeerde auto uitkomst biedt. Paladini is 43 jaar en heeft een verantwoordelijke functie bij een mediabedrijf. Dat bedrijf is in een fusieproces verwikkeld met een grote Amerikaanse concurrent. Via telefoon en fax heeft hij contact met zijn secretaresse op kantoor. Bezoek afleggen aan kantoor is er echter niet meer bij. Een glimp opvangen van Claudia achter de ramen van het klaslokaal kleurt de dag. Langzaam ontstaat er een verstandhouding met enkele mensen die dezelfde plek frequenteren. Zo is er de moeder van Claudia’s vriendinnetje, een jongen met het syndroom van Down die een groet brengt aan Pietro’s auto zodra de alarmlichten opflikkeren, de politieagent die het verkeer regelt en een vrouw die haar hond in het park uitlaat. Er is sprake van kalme chaos die vertrouwd aanvoelt. Paladini bemoeit zich niet langer met de wereld en dat bevalt hem. Op de rustige momenten legt hij lijstjes aan over zijn leven. Over de vliegmaatschappijen waarmee hij vloog of over de meisjes die hij kuste. Songteksten van Radiohead spelen voortdurend door zijn hoofd.

    De wereld bemoeit zich echter wel met Paladini. Collega’s van het werk en familieleden komen hem opzoeken bij de school. Doel van hun komst is niet zozeer medeleven tonen als wel lucht geven aan hun eigen sores. Pietro is een ankerplaats geworden waar iedereen het eigen leed kan deponeren. De hoogste bazen van de fusiepartners komen hun opwachting maken en doen een beroep op Pietro’s luisterend oor onderwijl dingend naar zijn gunsten. Bekenden die hun leven op orde leken te hebben blijken in diepe crises te verkeren. Ze verstoren zijn kalme chaos waaraan hij inmiddels gehecht is geraakt. Het begrip kalme chaos duikt in het boek vaak op. Het blijkt een begrip te zijn dat op internet vele hits scoort vooral in de Engelse uitvoering van quiet chaos. Liefst 2180 Engelse sites maken er melding van. Het openen van de sites met zijn mobiel lukt slecht. Bij de enige site waar de poging wel slaagt is de volgende betekenis van kalme chaos te vinden: “een jacht die nooit ophoudt, een jacht waarbij de jager van het ene op het andere moment kan veranderen in prooi”.

    Dan nadert de kerstvakantie. Dochter Claudia weet Pietro ervan te overtuigen dat het voor vader misschien beter is om niet langer rond de school te bivakkeren. Pietro beseft dat hij die gewoonte meer voor zichzelf dan voor haar heeft aangenomen. Claudia is het hele boek door een levenswijze dochter die iedereen voor zich inneemt onder meer met de mededeling wat haar in het leven het meest geschokt heeft. Dat was, zo biecht ze haar vader op, toen ze ontdekte dat “mijn oma ook jouw moeder was”.

    Hoewel Veronesi niet alle belevenissen voor de lezer ontraadselt, is zijn roman stellig een triomftocht van de verbeelding. Zijn laatste roman is in Italië onderscheiden met een belangrijke prijs. Dat de uitgever maar spoed mag zetten achter de Nederlandse vertaling.

    Terug

Lijstjes

Deze auteur komt voor in de lijstjes: