Leesimpressies

  • Virginie Despentes: Het leven van Vernon

  • Nr. 15 - 2021
  • Virginie Despentes heeft enkele films en romans op haar naam. Ze geeft een inkijkje in een rauwe wereld waarmee ze uit eigen ervaring vertrouwd is. Op haar cv komen functies voor als peepshowdanseres, prostituee en recensente van pornofilms. Daarnaast is ze enkele jaren werkzaam geweest in een platenzaak. Vermoedelijk heeft zij daar inspiratie opgedaan om de hoofdfiguur Vernon uit een driedelige romancyclus te portretteren. Vernon heeft zo’n vijfentwintig jaar een populaire platenzaak gerund. Liefhebbers kwamen er graag om de nieuwste aanwinsten uit de rockscene te beluisteren. Vernon genoot als ijverige serial lover van het leven. Het was seks, drugs en alcohol. Met vrienden luisterde hij naar muziek, bediscussieerde muziek en bezocht concerten. Het leven was een feestje. Op het moment dat velen hun voorraad vinyl inruilden voor duurdere cd’s kon je een goede boterham verdienen. Tot popmuziek langs andere en goedkopere wegen te bemachtigen viel. De platenzaak ging failliet. Vernon zat zonder werk en ontving een uitkering. Vijftig jaar inmiddels kwam omscholing aan de orde. Als je niet voldoende je best doet, stopt vroeg of laat een uitkering. Dan begint de levensfase van het grote uitslapen.

    Je kunt met kunst en vliegwerk nog wat inkomen genereren uit verzamelde bezittingen maar er komt een moment dat de deurwaarder zich meldt en je jouw woning dient te verlaten. Gelukkig zijn er vrienden en bekenden bij wie je tijdelijk onderdak kunt vinden. Dat gaat niet lang goed. Een bonte stoet aan vreemde kostgangers komt in de roman voorbij. Je had bijvoorbeeld Pedro die moeiteloos drie huizen en twee Ferrari’s had opgesnoven. Om de schaamte te verbergen houdt Vernon de schijn op dat hij naar Canada is verhuisd en met een onderkomen voor een paar dagen in Parijs zijn zaakjes af kan handelen. Vernon maakt zichzelf wijs dat zijn benarde positie tijdelijk is. Hij was immers in de wieg gelegd voor een geslaagder bestaan. Hij heeft het plan om een boek over Johnny Hallyday te schrijven. Van voornemens komt weinig terecht. Een bestaan als dakloze valt niet langer te vermijden. De uitzondering is regel geworden. Een nieuwe leefstijl doet een beroep op nieuwe vaardigheden. Je rolt dunne sigaretten met de tabak uit de peuken die je de dag daarvoor gespaard hebt. Sigaretten kopen lukt niet meer.

    Vernon is altijd een fijngevoelige jongen geweest, die nooit moeilijkheden veroorzaakte en andere mensen graag van dienst was. Geen hoogvlieger, zoals veel andere jongens in de rockscene, hij heeft de hersens van een garnaal, maar is niet het type om je een mes inde rug te steken


    Margot Dijkgraag heeft in haar boek over literaire omzwervingen in Parijs een hoofdstuk gewijd aan Virginie Despentes. Daarin is er aandacht voor de routes die Vernon in de hoofdstad aflegt. Hij komt op veel plekken maar zijn thuisbasis is te vinden in het 19e arrondissement. Hij annexeert een bankje in Parc des Buttes Chaumont, hoewel de buurtbewoners klagen over de rotzooi die de daklozen veroorzaken. Dat is slecht voor hun huizenprijzen. Aan het eind van deel I treffen we Vernon daar aan. Hij rilt van de kou, de regen daalt in de nachtelijke uren op hem neer en hij troost zich met herinneringen aan de muziek van Jimi Hendrix en Janis Joplin. “Hij is ten prooi aan tegenstrijdige gevoelens, het verlangen er een eind aan te maken, een verschrikkelijke woede, afkeer van zichzelf, angst voor wat er gebeurt, hij voelt zich benauwd, wanhopig en verward.”
    Despentes heeft het verhaal een dunne rode draad meegegeven. Vernon is in het bezit van een videoband waarop de beroemde zanger Alexandre Beach zich zelf interviewt. Beach en Vernon zijn oude kompanen. De zanger pleegt kort na de opname zelfmoord in een badkamer van een hotel. Er komt een biografie van Bleach en verschillende mensen onder wie de biograaf maken jacht op de videoband omdat daar wellicht een verklaring valt te vinden voor de aanstaande wanhoopsdaad. Dat gegeven biedt Despentes de gelegenheid om een groot aantal exorbitante types het toneel op te sturen. Een enkele keer levert dat vermakelijke passages op maar de kans is groot dat de lezer dan al murw gebeukt is door de eindeloze stroom dysfunctionerende misfits. Hoewel er veel valt af te dingen op de karaktervastheid van Vernon, komt hij niet als onsympathiek uit het boek tevoorschijn. Een moreel dilemma blijft in het boek grotendeels onbelicht. Heeft Vernon pech gehad of heeft hij zelf gefaald? Valt het feit dat hij geen winnend lot getrokken heeft in het leven hem aan te rekenen? Zeker is dat hij gerichter actie had kunnen ondernemen om de glijbaan richting afgrond te stoppen. Daarmee is niet gezegd dat hij zijn onfortuin had kunnen afwenden. Succes is slechts een beetje een keuze. Het toeval wil ook wat. Er zijn nog twee delen beschikbaar over het verdere wel en wee van Vernon. Mijn honger om naar de goot te reizen is voorlopig wel gestild. Despentes is er niet op uit om de lezer een vrolijk mensbeeld in het gezicht te wrijven. Het is haar goed recht net als het mijne om een pauze in te lassen.
    middelr@xs4all.nl

    Terug