Leesimpressies
Nancy Pelosi: The art of power
- Nr. 4 - 2025
- Wat zou een passende tijdsbesteding kunnen zijn voor wie geen zin heeft om naar de tweede inauguratie van Donald Trump te kijken? Voor wie geen zin heeft in die geforceerde vrolijkheid op de gezichten van Republikeinse prominenten die van binnen doodsbenauwd zijn dat de Grote Baas zijn hysterische meute tegen hen ophitst wat het einde betekent van een politieke loopbaan en van hun bezoekjes aan Mar-a-Lago. In dat geval zou je de memoires van Nancy Pelosi kunnen lezen. Als je haar midden in de nacht wekt dan is zij onmiddellijk bereid om Donald Trump figuurlijk de strot door te bijten. Een sympathieke vrouw. Haar schoonzoon, de Nederlandse journalist Michiel Vos, heeft wel eens beweerd: de Pelosi’s blijven Italianen. Zij werd in 2007 de eerste vrouwelijke Speaker of the House, de tweede in lijn na de vice president om de president op te volgen. Decennia drukte Pelosi haar stempel op de Amerikaanse politiek. Vorig jaar publiceerde zij haar memoires. De deadline voor het boek ging vooraf aan enkele belangrijke en niet altijd voorziene ontwikkelingen. Zo komt de lezer niet te weten welke rol zij speelde bij het terugtreden van Biden uit de verkiezingsrace en hoe zij reageerde op de uitslag. Dat laatste laat zich wel raden. Er blijft genoeg over wat de moeite van het lezen waard is. Pelosi was vaak aanwezig dicht bij het vuur en zit nooit om een uitgesproken opvatting verlegen.
Het dienen van de publieke zaak kreeg Nancy Pelosi van huis uit mee. Ooit stond ik bij toeval in Baltimore voor een standbeeld van John d’Alesandro, een legendarische burgemeester aldaar. Hij was de vader van Nancy Pelosi. Ook haar oudste broer werd in die stad burgemeester. Haar moeder had voor haar een andere rol in gedachten. Zij hoopte na zes zonen te hebben gebaard dat haar dochter non zou worden. Die rol paste niet. Vanwege de vele gruweldaden die het geloof in de loop van de geschiedenis heeft veroorzaakt is ze een groot voorstander van de scheiding tussen kerk en staat. Toch is het geloof voor haar wel degelijk een grote inspiratiebron. Ieder mens bevat een goddelijke vonk die respect verdient. Pelosi merkte toen ze voor een politieke loopbaan koos dat je dan een mikpunt voor kritiek wordt. Daarom dien je goed te weten waarom je die keuze maakt. Mensenrechten vormen een belangrijke drijfveer. Vrouwen verdienen een plek aan tafel.
My message to woman today is: the world needs you to be in the arena for peace, justice and liberty. There’s no one in the history of the world like you. Your individuality is needed. Be yourself. Be ready. Know your power
In 1987 kwam Pelosi in het Huis van Afgevaardigden. Daar voelde ze zich als een vis in het water. Een groot deel van het boek is gewijd aan haar inspanningen om in het Amerikaanse politieke krachtenveld haar wensen in wetgeving om te zetten. Dat vereist doortastend optreden binnen het Huis en maakt het noodzakelijk om de confrontatie aan te gaan met de Senaat en het Witte Huis. Vooral de relatie met de Senaat is precair. De Republikeinen zijn je tegenstander maar je vijand is de Senaat. Lukt het om in Huis en Senaat een meerderheid te krijgen dan kan er altijd nog een veto door de president volgen. Pelosi was een tegenstander van de inval in Irak na 11 september. Het behoort tot het recht van het Congres om een oorlogsverklaring af te geven maar de president heeft het recht om na een aanval tot een tegenaanval over te gaan. Pelosi was sceptisch, naar later bleek terecht, om aan te nemen dat Irak over massavernietigingswapens beschikte. Ze geloofde evenmin dat de Amerikaanse troepen bij een inval op applaus onthaald zouden worden. Waarom trouwens Irak? Bij de aanval op de Twin Towers bleek er vooral een relatie tussen de terroristen en Saoedi-Arabië te bestaan. In haar ogen is de oorlog met Irak de grootste destabiliserende vergissing in de recente Amerikaanse geschiedenis.
Een binnenlands dossier waar Pelosi lang voor heeft gestreden is een goede ziektekostenverzekering, in de ogen van veel Amerikanen een gevaarlijke communistische uitwas. Geen verzekering of een gebrekkige verzekering vormt een bron van ellende en armoe in Amerikaanse huishoudens. Het is Pelosi een doorn in het oog dat in het rijkste land van de wereld 1 op de 5 kinderen in armoede leeft. Ze haalt Tip O’Neill aan, een vermaarde voorganger als Speaker, die zei: all politics is local. Voor de gezondheidszorg geldt: all politics is not just local, it is personal. Ze heeft principieel bezwaar om verzekeringsmaatschappijen toe te staan om in geval van een ongezonde leefstijl hogere premies te mogen rekenen. Geef het bedrijfsleven geen kans op het inbouwen van perverse prikkels. Ook bij de bankencrisis kwam zij in het geweer tegen de roekeloosheid van de bankiers. Ja de banken waren too big to fail maar helaas de bankiers too big to jail. De lezer ziet Pelosi bezig met het ontplooien van initiatieven en het smeden van coalities. Hecht was haar samenwerking met Chuck Schumer de aanvoerder van de Democraten in de Senaat. Jamie Gangel nam namens CNN Pelosi en Schumer een dubbelinterview af. Haar viel op dat het tweetal als een lang getrouwd stel elkaars zinnen afmaakte.
Een onderwerp dat Pelosi vele jaren bezig hield, waren de mensenrechten in China. Ze kwam op voor de bevolking van Hongkong en Tibet, veroordeelde de genocide op de Oeigoeren en bezocht tot ergernis van de autoriteiten Taiwan. Bij herhaling riep ze op de vermoorde vreedzame demonstranten op het Plein van de Hemelse Vrede te herdenken. Tijdens een bezoek aan China als lid van een Amerikaanse delegatie kreeg ze van officials te horen dat er geen beperking van kracht is als het om de vrijheid van meningsuiting gaat. Ze besloot de proef op de som te nemen en ontrolde op het Plein van de Hemelse Vrede samen met twee Republikeinse collegae een spandoek met de tweetalige tekst “Voor hen die stierven voor de democratie in China”. Ze werden direct afgevoerd.
Pelosi doet verslag van de samenwerking en de strijd met de diverse presidenten die ze in haar ambtsperiode meemaakte. Donald Trump was de ergste. Zij herkende in hem ogenblikkelijk “an imposter”. De memoires geven een fraai inkijkje achter de schermen van de Amerikaanse politiek bij voorbeeld haar ervaring tijdens de bestorming van het Capitool toen de horde schreeuwde: waar is Nancy? Diezelfde vraag stelde de indringer die haar huis in San Francisco binnendrong en haar man met een hamer zwaar lichamelijk letsel toebracht. Pelosi zelf verbleef toen voor haar werk in Washington. Pelosi is altijd en overal strijdbaar en soms drammerig maar wel met een kloppend hart voor mensen in de verdrukking. Ik wens Michiel Vos sterkte bij de familiediners.
middelr@xs4all.nl
