Leesimpressies
Dror Mishani: Drie
- Nr. 26 - 2023
- Gil en Orna hebben elkaar leren kennen via een datingsite voor gescheiden singles. Hij is 42 jaar en van beroep advocaat. Hij houdt zich bezig met het aanvragen van paspoorten voor Israëli’s met Oost-Europese roots. Dat is praktisch om achter de hand te hebben als de spanningen in eigen land verder oplaaien. Voor zijn werk vertoeft hij regelmatig in Polen, Bulgarije en Roemenië. Hij heeft twee dochters in middelbare school leeftijd. Zij is docente met een zoon van 8 die van slag is door de scheiding van zijn ouders. Zijn vader heeft tijdens zijn werk als reisleider een nieuwe vrouw ontmoet. De nieuwe moeder brengt naast een Duits paspoort vier kinderen in. Het stel heeft zich gevestigd in Nepal wat een normaal contact tussen vader en zoon bemoeilijkt. Ook Orna heeft moeite de nieuwe situatie te aanvaarden. Ze maakt zich zorgen en ziet makkelijk beren op de weg. Haar zoon, van nature erg gesloten, trekt zich meer dan ooit in zichzelf terug. Om uit de impasse te geraken heeft zij voor de jongen een psycholoog in de arm genomen. Deze merkt op dat er een positief effect op de zoon te verwachten is als moeder de draad van haar leven weer zou oppakken. Misschien kan daten met een nieuwe man bijdragen aan de oplossing. Orna heeft de nodige aarzelingen maar zet voorzichtig enkele stappen in die richting.
Na wat aftasten via de datingsite komt het tot een lunchafspraak tussen Gil en Orna. Hij toont veel begrip voor haar reserve. Hij zet haar niet onder druk. Ze blijft twijfelen of ze dit wel wil en of Gil voor haar de juiste match vormt. Er komt een kink in de kabel als zij hem bij toeval treft in het gezelschap van zijn vrouw. Hij was toch gescheiden. Hij legt uit dat alles nog niet helemaal rond is en hij met zijn aanstaande ex een vriendschappelijke band onderhoudt. Hij biedt excuus aan voor zijn gedrag. Voorzichtig zetten ze het contact voort. Orna heeft uitsluitend met de psycholoog van haar zoon over het bestaan van Gil gesproken. Er is ook nog niets gebeurd op seksueel gebied. Wat hen bindt is dat zij beiden Sapiens van Yuval Noah Harari hebben gelezen. Wie niet in Israël, ben je geneigd te denken. Er komt enig schot in de relatie. Gil stelt voor dat ze samen een kort uitstapje zullen maken naar het buitenland. Zij komt naar Boekarest op het moment dat hij daar voor zijn werk aanwezig is. Daar op een hotelkamer wordt Gil agressief jegens haar en eindigt het eerste deel van de roman. Pas later in het verhaal zal blijken dat Orna in een Roemeens hotel is overleden met als doodsoorzaak zelfmoord.
Ze nam aan dat het vanzelf zou doodbloeden. Ze voelde aan dat Gil niet zou vechten voor de relatie en wist dat ze zelf niet zou aandringen. Misschien was dat een teken dat het beter was het te laten varen
In het tweede deel van de roman staat het leven van Emilia centraal. Ze is midden veertig en afkomstig uit Letland. Ze werkt als ziekenverzorgende maar spreekt nauwelijks Hebreeuws. Ze heeft Nachoem in de laatste twee jaar van zijn leven verpleegd. Hij overleed op 84-jarige leeftijd. Dat heeft ingrijpende consequenties voor Emilia. Ze kan een vergelijkbare functie in deeltijd krijgen maar dat is onvoldoende om van te leven. Het is onduidelijk of ze over de juiste papieren beschikt om een werkvergunning te krijgen. Ze houdt contact met Ester, de weduwe van Nachoem. De familie van Nachoem was erg op Emilia gesteld en andersom. Ester raadt haar aan om in overleg te treden met haar jongste zoon die als jurist gespecialiseerd is in dit soort kwesties. Die zoon heet Gil. Zo komen de twee met elkaar in contact. Hij kan ondanks zijn inspanningen niets voor haar doen. Uit mededogen laat hij haar de flat die hij na zijn scheiding heeft betrokken schoonmaken zodat hij daar zijn dochters kan ontvangen. Het tweede deel van de roman eindigt met de zelfdoding van Emilia. Met een plastic zak over haar hoofd wordt zij in een trappenhuis aangetroffen. Het duurt even voordat zij is geïdentificeerd. Er zijn geen nabestaanden. Het motief, anders dan wanhoop over haar maatschappelijke positie, is ongewis. De politie laat het dossier rusten.
Dan begint het derde en laatste deel van de roman met een hoofdrol voor Ella, 37 jaar oud. Ook dit keer is er een aandeel voor Gil. De ontmoetingsplaat is een café waar Gil ook wel met Orna kwam. De twee roken gezamenlijk buiten een sigaret en wisselen informatie uit. Ella is getrouwd en schrijft een scriptie over het getto van Lodz. Polen vormt een gedeelde interesse. Ella is nieuwsgierig naar Gil misschien wel omdat ze hem een rare man vindt.
Het derde deel verschilt van de eerste twee. De puzzelstukjes vallen samen. Mishani is in eigen land een populair auteur. Zijn werk is in meer dan twintig talen vertaald. Met Drie maakte hij internationaal furore. Recensenten vergeleken dit werk met Simenon en Highsmith. Mishani vertelt een meeslepend verhaal met een uitgebalanceerde opbouw. Toch zitten er wel wat ongeloofwaardige elementen in het verhaal ter wille van de spanningsopbouw. De diagnose zelfmoord in plaats van moord of doodslag ligt niet voor de hand. Op de binnenflap van het boek wordt als aanbeveling melding gemaakt van één van de overtuigendste portretten van een psychopaat. Dat is aanvechtbaar. De lezer krijgt geen zicht op de overwegingen en drijfveren van de psychopaat. Voor zijn profiel is de lezer geheel afhankelijk van de waarneming van zijn slachtoffers.
Zelf heb ik in het thrillergenre altijd moeite met een onbetrouwbare verteller. Zo kun je altijd iedereen op het verkeerde been zetten. Het is knapper als een schrijver spanning weet op te roepen zonder een toevlucht te nemen tot dit soort kunstgrepen.
middelr@xs4all.nl
