Lewinsky blijkt een meesterlijke verteller te zijn. Zijn scherpe pen tekent van woorden mensen. Geleidelijk onthult hij de verborgen kanten van de levens in het dorp. Hij schrikt er niet voor terug om de lezer op het verkeerde been te zetten. De werkelijkheid blijkt net even anders te zijn dan je tot nu toe dacht. De vreemdeling werpt zich op als kroniekschrijver en droomt ondertussen over een herkansing met zijn leerling. Doordat de vreemdeling aan de lezer zijn twijfels en vermoedens presenteert, verschuift herhaaldelijk de blik op wat er echt gebeurd is. Met zijn verrassingen is De verborgen geschiedenis van Courtillon voorspelbaar. Er zijn oude rekeningen en verse schulden. Achter een zerk schuilt altijd wel een wereldoorlog die met de nazaten een appeltje te schillen heeft. En natuurlijk is er de boze buitenwereld. Er is een opvoedingsgesticht, in het naburige Saint-Loup, met jongens waar je voor moet oppassen. Eentje is zelfs zwart.

Waarschuwingen helpen alleen bij verstandige mensen, en verstandige mensen doen zelden iets waarvoor je ze zou moeten waarschuwen

Courtillon is een dorp waar de geruchten sneller gaan dan de bijbehorende gebeurtenissen en waar de gebeurtenissen schaars zijn, worden ze afgekloven tot op het bot. Wie in Courtillon tutoyeert is met de ander opgegroeid of naar bed geweest. Het is een dorp waar je geen bontjas draagt zelfs niet als die in Parijs gekocht is.

Het dorp is duizend passen lang. Je hebt er de Grande rue en haaks erop de Rue de la gare. Aan het begin van het dorp woont de oude vrouw die alleen met haar kippen praat.

In Courtillon is Ravallet de burgemeester. Hij torst een familiegeschiedenis op zijn schouder. Hij overweegt de nieuwe tijd toe te laten tot het dorp. Als de stemmen staken in de gemeenteraad geeft de zijne de doorslag.

Er is de zwakbegaafde maar goedmoedige Jojo. Hij eet te veel en is dol op vuur. Zijn moeder heeft zich dood gedronken.

Er is een wijnhandelaar Bertrand in wie het ondernemersbloed stroomt. Als de grindwinning doorgaat wordt de rivierbedding verbreed en kan hij een camping beginnen. Het geld zal toestromen.

Dan is er het gezin van de familie Perrin. Vader Jean is geboren op 24 juni, op Sint Jan. De titel van de originele uitgave luidt Johannistag, een datum die verbonden is met vuur. Jean heeft geen beroep maar klust wat af. Soms laat hij zich in natura betalen.

Deschamps vertegenwoordigt het gezag. Hij is de chef van de politiepost in Montigny, de minimetropool even verderop. Deschamps heeft een kleine vrouw met opgestoken haar. Zij heeft de onbedwingbare neiging om goed te doen.

Er is het echtpaar op leeftijd Brossard dat elkaar nog dagelijks weet te prikkelen tot tegenspraak. Hij was in de negentiende eeuw al rechter. Je kunt bij hen een goed glas wijn drinken. De vreemdeling doet dat graag.

Mademoiselle Millotte zit in een rolstoel. Haar woning is een volgepropt poppenhuis. Ze flirt met Onze-Lieve-Heer zoals ze dat vroeger met mannen deed. Ze weet alles van iedereen.

Het laatste huis in de straat is van generaal Belpoix. Daarna komt het kerkhof. Pas na de oorlog kreeg de generaal zijn uniform. ’s Nachts, als de demonen hem bezoeken, pakt hij zijn geweer en schiet er in het wilde weg op los.

Over de familie Charbonnier zullen we zwijgen. Ze hebben een onhandelbare dochter Geneviève altijd een sigaret tussen de lippen met, dat zul je altijd zien, een engelachtig gezicht. Zij windt de jongens van het opvoedingsgesticht niet alleen om haar vinger.

Langzaam ontvouwen de ontwikkelingen in het dorp zich. De climax vormt de brand op de dag van Sint Jan. Het lijkt een ongeluk maar de brand is aangestoken en de gevolgen zijn fataler dan bedoeld. De dader biecht bij de vreemdeling. Hij heeft nu ook een geheim en is een volwaardig lid van de gemeenschap geworden. Hij blijft. Zelfs zijn ledikant raakt gevuld.

Charles Lewinsky heeft met De verborgen geschiedenis van Courtillon een heerlijk boek geschreven waar je heel goed een paar uur in kunt wonen. Een rasverteller is in staat om een eigen wereld te scheppen.

Terug