Leesimpressies
Daphne du Maurier: Rebecca
- Nr. 25 - 2025
- Het verhaal van Daphne du Maurier begint aan de Côte d’Azur. Voor de oorlog kon je daar al terecht voor mondain vertier. Dat geldt voor mevrouw Van Hopper die daar jaarlijks neerstrijkt. Het leven is de moeite waard in Monte Carlo. Zij speelt er bridge en heeft als belangrijk tijdverdrijf om bezoekers van rang haar vrienden te noemen ook al had zij ze maar eens gezien in de andere hoek van het postkantoor. Mevrouw van Hopper staat er niet alleen voor. Ze heeft een jonge vrouw als steun en toeverlaat. Deze jonge vrouw fungeert tegen een bescheiden vergoeding als gezelschapsdame. In hetzelfde hotel verblijft tegelijkertijd een aantrekkelijke Engelsman van 42 jaar. Mevrouw Van Hopper legt contact met hem. De man is zeer op zichzelf. Hij heeft onder bijzondere omstandigheden zijn vrouw Rebecca verloren en de indruk bestaat dat hij daar maar moeilijk overheen kan komen. Dan wordt mevrouw Van Hopper ziek en dient enige tijd het bed te houden. De Engelsman, Maxim de Winter geheten, ontfermt zich over de gezelschapsdame. Samen maken ze dagelijkse uitstapjes naar de schitterende omgeving. De twee vinden steun bij elkaar. De Winter doet haar een aanbod. Niet als secretaresse of gezelschapsdame maar om zijn vrouw te worden. Het stel trouwt per direct en vestigt zich op het landgoed Manderley in Cornwall de thuisbasis van De Winter.
Recent is de klassieker van Daphne du Maurier daterend uit 1938 opnieuw uitgebracht. De reputatie van het werk stoelt mede op de film die Alfred Hitchcock onder dezelfde titel twee jaar later maakte. Het was zijn eerste Amerikaanse productie. Naar de huidige normen kun je Rebecca een psychologische thriller noemen. Hitchcock zou vaker uit het werk van Daphne du Maurier putten. Hij verfilmde haar roman Jamaica inn en The birds gaat terug op een verhaal van haar. Daphne du Maurier stond ook aan de basis van een andere vermaarde film: Don’t look now.
De kersverse echtgenote maakt een moeilijke entree op Manderley. Zonder er ooit geweest te zijn had het landhuis bij haar al een reputatie verworven. Ze kocht ooit een ansichtkaart met de afbeelding van het beroemde pand. Op Manderley zwaait huishoudster mevrouw Danvers de scepter. Zij staat aan het hoofd van een rits bedienden. Mevrouw Danvers vereerde Rebecca als een prinses. De nieuwe echtgenote, die in de roman naamloos blijft maar goed is te typeren als Rebecca II, voelt zich niet op haar gemak. Ze is jong, zonder familie, en bezit weinig zelfvertrouwen. Haar echtgenoot is in zichzelf gekeerd en heeft weinig tijd voor haar. Mevrouw Danvers ontpopt zich als een kwelgeest voor Rebecca II die steeds het idee heeft dat zij tekort schiet. Ze eet en drinkt van het servies van haar voorgangster, leeft tussen haar meubels en draagt haar jurken. Kan zij op die manier de liefde van haar echtgenoot wel vasthouden.Ik vroeg me af of hij evenals mevrouw Danvers vermoedde dat prestige, gratie en zelfverzekerdheid geen aangeboren eigenschappen van mij waren, maar dingen die ik me moest verwerven, moeizaam misschien en langzaam, ten koste van bittere ogenblikken
Daphne du Maurier heeft wat mij betreft een gelukkige keuze gemaakt om het verhaal vanuit het perspectief van Rebecca II te vertellen. Zo komt haar verbeelding veelvuldig aan het woord. De kwellingen die ze ondergaat of denkt te ondergaan komen op de voorgrond te staan. Hitchcock heeft de relatie tussen de nieuwe echtgenote en mevrouw Danvers op aansprekende wijze uitvergroot. De aanwezigheid van mevrouw Danvers kondigt zich door middel van geluid aan. Dat vergroot de schrikreactie en intimidatie bij het slachtoffer. Hitchcock gaf ooit in een interview met collega Truffaut aan dat hij het landhuis Manderley rekende tot de hoofdrolspelers in de film. In het verhaal tot dusver staat de psychologie tussen de personages centraal. Het aspect van een thriller komt later aan bod.
Rebecca is omgekomen na een tocht met haar zeilboot. Enkele maanden later spoelde het stoffelijk overschot aan in een baai op enkele kilometers van Manderley. Maxim de Winter verrichtte de identificatie. Ongeveer een jaar later loopt een schip vast vlak voor de kust. Een duiker die polshoogte neemt, ontdekt dat op de bodem de zeilboot van Rebecca ligt. In de afgesloten kajuit bevindt zich een lijk. De boot wordt naar boven getakeld en het lijk blijkt dat van Rebecca te zijn. Een onderzoek kan niet uitblijven. Er dienen zich twee hypotheses aan. Heeft Maxim de Winter zijn eerste vrouw vermoord? De Winter biecht aan Rebecca II op dat hun huwelijk verre van perfect was. Rebecca wist de schijn op te houden maar was een onuitstaanbare vrouw. Nader onderzoek leert dat Rebecca op het moment van overlijden zwanger was vermoedelijk van een neef die tevens haar minnaar was. Bovendien had zij een ernstige ziekte onder de leden. Dat maakt zelfmoord tot een realistische optie. Voor Rebecca II brengt deze nieuwe informatie opluchting. Ze hoeft niet langer de concurrentiestrijd aan te gaan met een dode. Tegelijk vreest zij voor de consequenties die haar echtgenoot te wachten staan. Een ondergeschoven kwestie blijft hoe De Winter die aangespoelde vrouw als zijn echtgenote heeft kunnen identificeren. Desondanks weet Daphne du Maurier, net als Hitchcock trouwens, een subtiel spel te spelen met het thema schuld. Aan het eind heeft de auteur nog een explosieve climax in petto. De roman heeft de tand des tijds prima doorstaan.
middelr@xs4all.nl
