Leesimpressies

  • David Sedaris: Barrel fever

  • Nr. 11 - 2006
  • Ik kwam in aanraking met het werk van David Sedaris door het lezen van een interview met hem in de krant bij het verschijnen van zijn laatste boek. Ik las het boek dat luisterde naar de bijzondere titel –Dress your family in corduroy and denim-. Vervolgens las ik zijn voorlaatste boek. Toen onlangs zijn debuut –Barrel fever- afgeprijsd in de winkel lag, kon ik het daar niet achter laten. Sedaris groeide op in het landelijke North Carolina USA en publiceerde –Barrel fever- in 1994. Het boek bestaat uit essays en verhalen net als zijn latere werk.

    Het is een wat bijzondere gewaarwording om boeken te lezen in omgekeerde volgorde van verschijnen. Alsof de bouw van een huis begint met het dak. Op de bovenste verdiepingen waren enkele aantrekkelijke kamers. Hilarisch is het verhaal “Six to eight black man”. Sedaris is bij buitenlandse reizen geïnteresseerd in hoe bewoners van een land kerst vieren en wanneer zij hun cadeaus open maken. In sommige landen gebeurt dat op kerstavond, in andere op eerste kerstdag. In Nederland blijkt dat echter al op 5 december te gebeuren. Met verbazing neemt Sedaris kennis van het sinterklaasfeest. Voor hem is de functieloze Kerstman de norm. Sinterklaas komt niet van de Noordpool maar blijkt een voormalige Turkse bisschop te zijn die vreemd genoeg in Spanje domicilie houdt. Er is geen slede als vervoermiddel maar een boot die weer wordt omgeruild voor een wit paard. Navraag leert dat Sinterklaas niet alles in zijn eentje hoeft te doen. Hij krijgt hulp van enkele zwarte mannen die door een verandering in het politieke klimaat van de jaren vijftig langzaam van slaven zijn omgevormd tot vrienden. Op zoek naar precisie blijft hun exacte aantal onzeker en schommelt in de regel van zes tot acht. Hoe kan het dat na een traditie van eeuwen nog steeds niemand in Nederland weet hoeveel zwarte vrienden Sint bij zich heeft?

    Sedaris haalt zijn onderwerpen meestal van dichtbij. Een belangrijke inspiratiebron vormt het gezin waarin hij opgroeide. Aan het hoofd staan de Griekse immigrant Lou Sedaris en zijn kettingrokende vrouw. Zij hebben zes kinderen waarvan David en een grofgebekt nakomertje het mannelijke deel uitmaken. Alle gezinsleden zijn ruim bedeeld met eigenaardigheden. Stof voor de verhalen komt ook uit de twaalf ambachten en dertien ongelukken, onder meer als schoonmaker bij mensen thuis, die Sedaris achter de rug heeft. Een terugkerend thema is hoe iemand zijn weg probeert te vinden in een vreemde omgeving. Zo gaat Sedaris de confrontatie met Parijs en de Franse taal aan als hij met zijn vriend enige jaren aldaar verblijft. De titel van de bundel –Me talk pretty one day- verwijst daarnaar. Een etentje van een internationaal gezelschap is me uit die bundel bijgebleven. De deelnemers stellen zich aan elkaar voor. Eén van hen meldt dat hij afkomstig is uit Laos. De Amerikaanse gastheer informeert vervolgens belangstellend: didn’t we bomb you a couple of times?

    Terug naar –Barrel fever-. Het boek maakt een onderscheid in verhalen en essays. De verhalen zijn fictie waarin verschillende personages de hoofdrol opeisen. De essays zijn autobiografisch. De geamuseerde blik waarmee Sedaris de wereld tegemoet treedt, komt in de essays het meest overtuigend uit de verf. In het latere werk overheersen die in aantal maar in zijn debuut nog niet. De verhalen cirkelen vaak om een aardig idee maar zijn in de uitwerking soms te zwaar aangezet waardoor meligheid dreigt. In de verhalen wordt stem gegeven aan iemand die zijn of haar wil probeert op te leggen aan een ongevoelige omgeving. Illustratief is het verhaal “The last you’ll hear from me”. Tijdens een uitvaartplechtigheid wordt een afscheidsbrief van de overledene, die zelfmoord pleegde, voorgelezen. We krijgen de bitterheid van een verbroken relatie ingepeperd vooral omdat het ex-vriendje vervolgens iets begon met de beste vriendin. De toon van de afscheidsbrief wordt grimmiger en mondt uit in een oproep aan de rouwende luisteraars om het aanwezige stel te stenigen. Tussen haakjes staat de instructie aan de voorlezer om tempo te maken zodat ze niet kunnen ontsnappen. Het sterkst op dreef is Sedaris als hij kan putten uit eigen ervaring. Dan weet hij het best maat te houden. In de verhalen zoekt een hoofdpersoon soms een toevlucht bij de verongelijktheid die hoort bij een rol van slachtoffer. Sedaris zelf geeft daar niet aan toe. Zijn spotlust laat zich er niet onder krijgen. In –Barrel fever- is er opnieuw het kerstfeest. Als 33-jarige assisteert Sedaris de kerstman in warenhuis Macy’s. Vrolijk blijven is de opdracht als op een drukke dag 22.000 mensen de Kerstman een bezoek brengen. De kinderen gaan nog wel; het zijn vooral de ouders die ergernis geven. Met Sedaris heb je geen medelijden. Dan had hij maar moeten zorgen dat hij bij UPS was aangenomen. Daar overleefde hij de sollicitatieprocedure niet omdat hij gevraagd naar zijn motivatie de bruine uniformen noemde.

    Het lezen van Sedaris is een probaat medicijn om aanzwellende buien van zwaarmoedigheid om te leiden. Bij vlagen is hij onweerstaanbaar geestig. De rijpere Sedaris echter meer dan de jongere.

    Terug