Kurt Wallander staat op het punt vijftig te worden. Hij is tegen zijn zin gescheiden en heeft een dochter Linda. Zijn Letse vriendin heeft hem net laten weten in Riga te blijven en geen toekomst met hem in Zweden te beginnen. Hij is ooit uit overtuiging politieman geworden maar de twijfel krijgt hem steeds meer in de greep. Zweden is er niet leuker op geworden en zijn werk dus ook niet. Met wat goede wil is Wallander te beschouwen als de voortzetting van Martin Beck, een creatie van het schrijversechtpaar Maj Sjöwall en Par Wahlöö. Ook in die thrillers waren er regelmatig schimpscheuten te vinden in de richting van de ontspoorde welvaartsstaat. Het sociale paradijs voelt kil aan.

Het verhaal begint met de verdwijning van drie jongelui na het midzomerfeest. Later zal blijken dat ze vermoord zijn. Verder wordt het politieapparaat opgeschrikt door de gruwelijke moord op collega Svedberg. Naspeuringen leren dat Svedberg op eigen houtje, zelfs tijdens zijn vakantie, onderzoek deed naar de vermissing van de jongelui. Het vermoeden bestaat dat hij iets op het spoor was gekomen dat hem fataal werd. Maar wat? Lang tast de politie in het duister. Wie is de dader, wat is zijn motief en vooral wat zal zijn volgende daad zijn?

Svedberg was een gewaardeerde collega maar niemand blijkt veel van hem te weten. Tegenover anderen noemde hij Wallander zijn beste vriend maar ook die kende hem nauwelijks. Het wrange is dat ze enkele dagen na zijn dood meer over hem weten dan toen hij nog leefde. Wat Mankell goed duidelijk maakt is het taaie proces van het natrekken van allerlei vage aanwijzingen zonder dat daardoor aanvankelijk veel licht op de zaak valt. Het rechercheteam overlegt, in kleine of grote kring, voortdurend. De stoel van Svedberg blijft leeg en iedereen vraagt zich af wie als eerste op die plek durft te gaan zitten. Wallander geeft leiding aan het overleg maar doet zelf bij herhaling impulsieve stappen zonder ruggespraak met de anderen. Het boek is grotendeels geschreven vanuit het perspectief van Wallander. Ter afwisseling zijn er enkele hoofdstukken waarin het gezichtspunt van de moordenaar aan bod komt. Doordat de lezer dan extra informatie krijgt over de persoon van de dader, is het mogelijk om te volgen of de speculaties van de politie wel of niet de goede richting op gaan. Meer dan in welk genre ook, is de werking van een thriller afhankelijk van de dosering van informatie. Mankell heeft dat uitstekend in de vingers.

De moordenaar zal nog vaker toeslaan. Geleidelijk ontstaat meer inzicht over hoe hij in elkaar zit en waarom hij zijn slachtoffers kiest. Wallander heeft niet alleen een eigenzinnige manier van optreden maar ook van conclusies trekken. Hij zegt voortdurend tegen zichzelf dat er iets niet klopt en dat hij iets over het hoofd ziet. Terloopse opmerkingen van mensen die hij tijdens het onderzoek treft, zetten hem op het goede spoor. Meestal weet hij in eerste instantie alleen nog dat ze iets zeiden dat hem trof zonder dat hij die woorden kan reproduceren. Op een later moment valt het kwartje. Naast de rationele kant van de technische recherche, bestaat het werk dus uit een intuïtieve manier van het combineren van gegevens. Uiteraard uiteindelijk met succes. De identiteit van de moordenaar bevestigt Wallander opnieuw in zijn onvrede over de richting waarin de Zweedse samenleving zich beweegt. Er zijn een hoop mensen die langs de kant staan en reden hebben zich overbodig te voelen. Sommigen horen erbij maar anderen niet. Een overbodige kan makkelijk ontsporen. Wat weerhoudt hem immers? Als alles achter de rug is, wordt wederom de vraag actueel of Wallander deel wil blijven uitmaken van het politiekorps. Een schipper die hij bij het onderzoek leerde kennen, nodigt hem uit naar de kust te komen waar hij met een postboot tussen de eilanden laveert. Een goed gesprek met veel whisky brengt afleiding. Hij gaat uitwaaien op een onbewoond eiland. Uiteindelijk vindt hij zijn krachten terug. Net als de moed om zijn werk voort te zetten. Het dilemma van Wallander lijkt auteur Mankell ook in zijn greep te hebben. Zijn laatste boeken kennen andere onderwerpen en hoofdpersonen. Zo lijkt hij zijn aandacht van Zweden naar Afrika verlegd te hebben. Dat continent treedt in verschillende boeken op de voorgrond. Een opmerkelijke koerswijziging.

Terug