Leesimpressies

  • Kees van Kooten: Episodes

  • Nr. 11 - 2007
  • De commerciële televisie heeft in Nederland een geweldige impuls betekend voor de onbenulligheid. Voortdurend worden records van smakeloosheid scherper gesteld. Het enige medicijn dat werkt is niet kijken. Veel huisartsen aarzelen kennelijk nog dat voor te schrijven. Het weekblad De Groene Amsterdammer publiceerde begin dit jaar de Eeuwige Televisie-Top 5 waaraan de lezers massaal hadden bijgedragen. Programma’s van de commerciëlen bleven ongenoemd. Met vlag en wimpel eindigden Van Kooten en De Bie bovenaan. Dat is een passend eerbetoon voor het decennia lang op hoog niveau Nederland de maat nemen in een vorm die de heren zelf ontwikkeld hadden. Als televisiemakers zijn ze helaas lang gestopt. Als kleine schadeloosstelling kunnen we van andere uitingen kennis nemen. Van Wim de Bie dagelijks op internet, van Kees van Kooten via zo nu en dan een boek.


    Koot en De Bie verschaften vele liefhebbers een moreel ijkpunt voor de modieuze onzin die zich in vele gedaanten kon openbaren. Zij onderkenden een trend als één der eersten en gaven daar met hun typetjes een genadeloze draai aan. IJdele politici of opiniemakers mochten rekenen op een scherpe parodie. De typetjes evolueerden tot goede bekenden. Als duo zijn er de onvergetelijke optredens van Jacobse en Van Es, de goede vaderlanders Arie en Gé Temmes, burgemeester Van der Vaart en wethouder Hekking uit Juinen, de Positivo’s en de welgestelde zusjes Veenendaal en dergelijke. Behalve in combinatie met De Bie waren er daarnaast creaties die op eigen benen stonden. Van Kooten solo is niet meer los te denken van de voordeurloze Vieze Man, de voorbeeldig geïntegreerde heer Pamuk, de allround deskundige Dr. Clavan en de politiek breed inzetbare Professor Akkermans. De laatste zagen we bij de jongste kabinetsformatie regelmatig op archiefbeelden terug al werd hij ook nu weer gepasseerd.

    Kees van Kooten ontvangt al een tijdje AOW en is inmiddels grootvader van Roman. In het boek Episodes brengt hij verslag uit van zijn rol als grootvader. Roman duidt hem en zijn vrouw aan als Epi en Emi wat meteen een handzaam onderscheid mogelijk maakt met de opa en oma van de andere kant. Beter een opa en een epi dan twee opa’s. Het bezit van een kleinzoon is geen aardig supplement bij een welgevuld leven maar krijgt de allure van een nieuwe levensvervulling. Geen inspanning gaat Van Kooten te ver om de liefde van Roman te winnen. Hij proclameert uit volle overtuiging elk orgaan of lichaamsdeel te willen afstaan als de jonge telg iets zou overkomen. Desnoods zonder verdoving als de anesthesist op zich zou laten wachten. De omslag van het boek laat Van Kooten voorover gehurkt zien met een strik in het haar midden in een ernstige poging Roman te plezieren. Het boek werd trouwens eerder aangekondigd onder de titel Epi’s centrum wat eveneens een toepasselijke woordspeling zou zijn geweest. Roman is nog te jong om te laten weten hoe hij het vindt een grootvader te hebben die in modermismen spreekt. Is er voor deze jongen nog een andere dan een artistieke loopbaan denkbaar net als bij Epi, bij zijn ouders en oom Kasper? Met Maan Banaan heeft hij al zijn eerste puntdicht afgeleverd. Van Kooten vindt de tijd aangebroken om hem als hij twee jaar en elf dagen oud is op het spoor van een loopbaan als dierenarts te zetten. Samen nestelen zij zich voor de televisie om naar een aflevering van Vets in practice te kijken.

    De ongeremde opaliefde is vertederend om te lezen. Het speelse taalgebruik en bijtijds wat zelfspot zorgen ervoor dat Van Kooten, bekwaam entertainer als hij is, de sympathie van de lezer blijft behouden. Overdrijven en met mate houden elkaar voldoende in evenwicht. Episodes is opgebouwd uit schetsen van slechts enkele bladzijden per keer. De epiloog, dat begrip was onvermijdelijk, bestaat uit een langere bijdrage en bevat de toespraak bij de uitreiking van de Gouden Ganzenveer in 2004 door laureaat Kees van Kooten. Roman was tien dagen oud en aanwezig bij de plechtigheid. Nederhekel luidt de titel van de toespraak. Daarin geeft Van Kooten een lange opsomming van mensen die in de loop van zijn leven hekel wisten op te roepen, de zogenaamde hekelgevers. De televisie heeft in dat domein een steeds prominentere rol op geëist. Het is vooral de onontkoombaarheid van de hekelgever die de ernst van het probleem typeert. “Wie op de televisie een hekelgevende bekende Nederlander wil ontlopen door een kanaal verder te vluchten, loopt grote kans de irritator opnieuw tegen te komen in een talkshow of een reclamespot.” Daarmee zijn we weer terug bij de kwaliteit van de televisie. Was die belabberd dan kenden we vroeger het vooruitzicht dat Van Kooten en De Bie daar de draak mee zouden steken. Die troost is ons ontvallen. Misschien een ideetje voor Roman later? Epi is vast wel over te halen als coach op te treden.

    Terug