Leesimpressies

  • Lorrie Moore: A gate at the stairs

  • Nr. 35 - 2022
  • Schrijvers krijgen vaak de vraag voorgelegd in hoeverre hun werk autobiografisch is, recensenten nooit. Lorrie Moore kan het weten wat zij beoefent beide ambachten. Ze helpt zelf bij het antwoord. Het persoonlijk leven hoort bij een schrijver zoals een pannenset bij een chefkok. Je kunt niet zonder. Voor wie geniet van dergelijke spitsvondigheden is het werk van Lorrie Moore een aanrader. Ze is ook nog professor Engels aan de Vanderbilt Universiteit in Nashville. Ze heeft bovendien een antwoord paraat op wat het maatschappelijk nut van literatuur is. “Stel dat je omringd wordt door vijandelijke legers en je generaals adviseren je het ene te doen en je vriendin het andere, luister dan naar je generaals.” Dat is de les van literatuur die je bij Shakespeare kunt oppikken. Lorrie Moore beschikt over antwoorden op problemen die je niet hebt. Haar werk verveelt desondanks nooit. Haar geliefkoosde vorm is het korte verhaal. Ze debuteerde met de bundel “Self-help” vol bruikbare lessen die met een knipoog uitgedeeld worden. De titels scherpen de verwachtingen: the kid’s guide to divorce, how to talk to your mother of how to be another woman. In romanvorm verzamelen zich al haar kwaliteiten. A gate at the stairs is een leeservaring die je niet snel zult vergeten.

    Tassie is twintig en afkomstig uit een dorp in de Midwest. Ze komt uit een warm gezin en ziet er naar uit om haar vleugels uit te slaan in het nabijgelegen Troy om daar te studeren. Ze heeft een jongere broer die zeer tegen haar opkijkt. Hij denkt dat zij weet wat ze wil van het leven. Hij is nog zoekende en overweegt dienst te nemen in het leger. Het is kort na elf september. Tassie heeft twijfels bij die keuze. Vroeger sneuvelden Amerikanen in een land als Frankrijk waarvan je wist waar het lag. Wat heb je in Afghanistan te zoeken?
    Om de studie te bekostigen zoekt Tassie een bijbaan. Zo komt ze in contact met een welvarend echtpaar, Sarah en Edward. De sollicitatieprocedure verloopt voorspoedig. Het echtpaar is bezig met een adoptieprocedure en zoekt alvast een oppas. Tassie maakt alle stappen van nabij mee inclusief het contact met de biologische moeder die definitieve toestemming dient te verlenen.. Nadat een eerste poging mislukt, gaat een Afro-Amerikaanse peuter deel uitmaken van het gezin. De nieuwe ouders zijn druk met hun carrières. Tassie ontwikkelt een hechte band met de nieuweling.

    I feared Sarah was one of those women who instead of laughing said, “That’s funny,” or instead of smiling said, “That’s interesting,”or instead of saying, “You are a stupid blithering idiot,”said, “Well, I think it’s a little more complicated than that.”
    Bij gebrek aan een definitieve doelstelling voor later, kiest Tassie voor een pretpakket met vakken als wijn proeven en muziek van oorlogsfilms. Tijdens het volgen van een college ontmoet ze Reynaldo die zegt Braziliaan te zijn. Later blijkt dat allemaal anders te liggen. Ze had het kunnen weten want hij kende geen enkele tekstregel uit “The girl from Ipanema”. Reynaldo beëindigt de relatie om zich aan te sluiten bij een jihadistische cel. Volwassen worden betekent ontdekken dat dingen soms anders zijn dan je denkt. Ook Sarah en Edward zijn niet wat ze lijken te zijn. Zij hebben een geheim verleden dat uiteindelijk de adoptie voortijdig tot een einde brengt. Tassie wordt met vallen en opstaan volwassen. Ze leert wat ze wel en niet wil. Beurse plekken blijven haar niet bespaard. Geconfronteerd met verdriet behoudt ze haar scherpe tong waardoor ze misschien wel steviger in de schoenen lijkt te staan dan daadwerkelijk het geval is. De hele roman weet Lorrie Moore het evenwicht te bewaren tussen de rauwe kanten van het leven en het vermogen daarmee de spot te bedrijven. Dat levert ontroerende momenten naast hilarische op. Grappig zijn de bijeenkomsten waarbij ouders van geadopteerde kinderen bijeen komen om ervaringen uit te wisselen waarbij Tassie zich bekommert om de gevarieerde kinderschare. Hoe is het om een witte vader of moeder te zijn van een donker kindje. Wie mag zich dan het gelukkigst prijzen? De families zijn transracial, biracial en multiracial. Dan volgt er een discussie over het trekken van de racismekaart. Opeens was die uitdrukking opgedoken in het publieke debat, waarschijnlijk in de nasleep van de zaak O.J. Simpson. De uitdrukking vormt een ongelijksoortig wapen met een onvermijdelijke conclusie. A black person can’t accuse a white person of playing the race card, as the white race card is playing every day. Gedurende de roman wisselt Tassie met natuurlijk gemak tussen de rol van held en anti-held. Het verhaal eindigt een jaar later, het moment dat ze formeel volwassen wordt. Edward inmiddels gescheiden van Sarah dient zich bij Tassie aan. Ze heeft toch het nodige geleerd op de universiteit. Ze zal geen koffie met hem drinken. De kennismaking met Lorrie Moore is me uitstekend bevallen met dank aan Michiko Kakutani die mij op haar spoor zette.
    middelr@xs4all.nl

    Terug