Leesimpressies
Tim Krabbé: Onkrijgbaarheid
- Nr. 22 - 2023
- Mal is een gepensioneerde filmmaker die vooral in de herinnering voortleeft door het modderballet in die ene film. Hij verblijft nu alleen in Las Vegas waar hij vaak met Maxime zijn grote liefde verbleef. Hij is ten prooi aan herinneringen en zelfmedelijden. Hij zit achter een videopokerkast. Zijn oog valt op de vrouw achter de kast naast hem aan de overkant van het tussenpad. “Grijs, brilletje, zeker zeventig. Mooi geweest – nog mooi. Eén stap terug in schoonheid, drie stappen vooruit in persoonlijkheid.” Mal wint de jackpot, opbrengst ongeveer een kwart miljoen. Ook de vrouw naast hem wint de jackpot zij het met een kleiner bedrag. Wat een toeval. De twee raken in gesprek. Mal weduwnaar is 78, Lorette twee keer gescheiden is 73. Zij vertellen elkaar hun levensverhaal. Ze eten in een pizzeria. Er zijn nogal wat raakpunten. Voor de volgende dag staat voor beide een vlucht naar New York gepland. Ze besluiten eerst die nacht nog gezamenlijk een concert te bezoeken. Daar raken zij betrokken bij een aanslag. De kogels vliegen in het rond. Je kunt in Las Vegas, die onzinstad, geluk hebben maar de kans op pech is veel groter. Die nacht eindigt de geschiedenis van Mal en Lorette net als het eerste hoofdstuk getiteld Paradise in het nieuwe boek van Tim Krabbé.
Na het eerste hoofdstuk vindt er een perspectiefwisseling plaats. Mal en de herinnering aan zijn Maxime verdwijnen uit beeld. De lezer krijgt het leven van de schrijver Giel Labij gepresenteerd. Hij is de tegenpool van Mal. Hij is een schrijver die graag i’s onder de puntjes zet. Zijn roman Draken verslaan is een bestseller geworden. Hij doet waar hij zin in heeft. Hij is een liefhebber van vrouwen waar hij na de verovering weer snel vanaf wil. Zijn aantrekkingskracht op vrouwen is groot. Op een dag ontmoet hij in een trein waar noch hij noch zij in had moeten zitten een vrouw. Ze stappen in Gouda uit en bezoeken een hotel. Die vrouw is Lorette. Het is een ontmoeting die hun beider leven zal bepalen. Bij het afscheid stopt zij hem een briefje in handen met de boodschap: ik heb voor een leven lente in mijn buik. De groet luidt: tot eens. Lorette trouwt twee keer en zal zich onder meer in Australië vestigen. Ze krijgt een dochter die gehandicapt is. Labij gaat vrolijk door met zijn veroveringen. De twee kunnen elkaar niet vergeten. Ze zullen elkaar incidenteel treffen. Gemiste kansen zijn de mooiste. De illusie van perfectie blijft in stand.
Als hij een vriendin had wilde hij snel van haar af om redenen die hij niet goed begreep. Misschien om weer in de kou te zijn en naar de warmte te kunnen verlangen, de zoete kwelling van het onkrijgbare weer te ondergaan
Giel Labij en Mal kennen elkaar niet. Toch kruisen hun levens elkaar via Maxime. Giel Labij vertoont egocentrische trekken. Hij scoort niet veel punten op de sympathieladder. Toch heeft zijn personage voldoende body om de aandacht vast te houden. Waarom maakt juist Lorette zo veel indruk op hem? Waarom is zij de uitzondering in het universum van de schrijver die thriller elementen zoals wel vaker niet uit de weg gaat. Lorette is in staat hem het gevoel te geven dat hij een koning was. Ze maakt zich niet afhankelijk van hem. “Lorette was net als Giel een lijstjesmaker, een teller en een turver, een afstreper.”
De schrijver wisselt de momenten af waarin de twee van elkaar gescheiden zijn en waarin ze elkaar treffen hoe incidenteel dat ook is. Uniek is het bezoek dat hij aan de dierentuin van Keulen brengt. Onder het mom van belangstelling voor de dochter in plaats van voor de moeder zit Giel urenlang in de auto om een glimp op te vangen van de stokstaartjes. Tussen hem en Lorette is er slechts minimaal oogcontact en een stompje in de zij. Alleen een verholen blik is toegestaan om te voorkomen dat het gehandicapte meisje een alarmerend verslag zal uitbrengen aan haar vader. Giel en Lorette spelen hun rol overtuigend.
Krabbé is er een meester in om met scherpe observaties het alledaagse te laten evolueren tot een spektakelstuk. Hij weet momenten uit te vergroten. Dialogen bestaan uit spitsvondige vragen en antwoorden. Personages geven zich over aan gedachtenexperimenten waarin de schrijvende schaakliefhebber herkenbaar is.
Het heeft er een poosje naar uitgezien dat de schrijver Krabbé de weg was kwijtgeraakt. Dat gebeurde via boeken over de massaslachting op Columbine High en zijn betrokkenheid bij de moordenaar van Gerrit Jan Heijn en diens echtgenote met wie hij zelfs even een relatie begon. Waar was de schrijver gebleven van evergreens als Het gouden ei en De renner. Wat mij betreft behoort Een goede dag voor de ezel tot diezelfde uitverkoren categorie. Met Onkrijgbaarheid neemt Krabbé revanche. Dit is geen chasse patate. Hij zit op het gemak in de kopgroep. Ook de titel blijft hangen.
middelr@xs4all.nl
