Leesimpressies
Tom Wolfe: Terug naar het bloed
- Nr. 7 - 2013
- Het knusse van Miami is dat daar iedereen iedereen haat. Dat is in ieder geval het beeld dat Tom Wolfe in zijn nieuwe roman oproept. Het is niet alleen blank tegen zwart maar ook de Cubanos tegen de Americanos. Tegenwoordig zijn er bovendien poenerige Russen om een hekel aan te hebben. De conflictstof ligt voor het oprapen. Het belang van religie neemt af. Afkomst is de bepalende factor voor hoe mensen in het leven staan in Miami, misschien wel de enige stad ter wereld volgens Wolfe waar meer dan de helft van de bevolking uit immigranten bestaat. Xenofobie is naturel, solidariteit is aangeleerd. In Terug naar het bloed leert de lezer een flink aantal inwoners nader kennen. Geen willekeurige doorsnee. Wolfe selecteert zijn personages op extravagantie. Verschillende levensstijlen botsen op elkaar.
Tom Wolfe tekent Miami zoals hij dat eerder in Het vreugdevuur der ijdelheden deed met New York. Nu is er de schroeiende hitte. Toen botsten de vertegenwoordigers van de financiële wereld van Manhattan met de zelfkant van de Bronx. Ook nu is er weer de confrontatie van de gewone man met de bovenlaag. Representant van de gewone man is politieman Nestor Camacho. Hij weet op spectaculaire wijze een vluchteling uit de mast van een boot te arresteren zodat deze geen voet aan land weet te zetten en dus in aanmerking komt voor asiel. De vluchteling komt achttien meter te kort en komt dus voor terugzending in aanmerking. Van de arrestatie zijn beelden te zien zodat de gebeurtenis veel aandacht krijgt. De Cubaanse gemeenschap is verontwaardigd dat een landgenoot dit lot treft en dan nog wel door toedoen van een agent die zelf van Cubaanse afkomst is. Nestor Camacho raakt geïsoleerd van zijn eigen achtergrond en zelfs van zijn eigen familie. Gedurende de roman speelt Camacho vaker een sleutelrol bij gebeurtenissen die de gemoederen in beroering brengen. Ondertussen geeft zijn vriendin Magdalena hem de bons. Zij is dom en mooi en daardoor een gemakkelijke prooi voor nieuwe minnaars die het verder hebben geschopt dan die gewone Camacho. Succesvolle mannen vallen op vrouwen met perfecte cupcakebilletjes. Eerst valt Magdalena in de armen van een psychiater met een bijzondere clientèle, later van een malafide kunstverzamelaar.
Het is geen pornografische dokter. Het is een psychiater, een zeer bekende psychiater, en toevallig behandelt hij mensen die verslaafd zijn aan pornografie
Minstens zo karakteristiek voor Wolfe is niet alleen het milieu dat hij als onderwerp kiest, maar ook de stijl waarin hij dat doet. Die is luidruchtig. Wolfe beschrijft geluiden maar vaker nog laat hij die klinken. Dat begint direct op de eerste bladzij van hoofdstuk 1. SMAK doet de boot waar Nestor Camacho zich op bevindt op de golven. De boot is lelllllijk. De onomatopee is een geliefd wapen in de handen van Wolfe. Dat geldt evenzeer voor de herhalingen. De motoren van de boot gromden gromden gromden. Het is steeds realisme in overdrive. Geen wonder dat zijn romans zo dik zijn. Het is vaak een beetje te levensecht.
De kunstwereld is een oude liefde van Wolfe die opnieuw onder vuur komt te liggen. Moderne kunst is een gebied waar statusgevoeligheid zwaar weegt. Wie is in en wie niet meer. Koons is op een veiling onderuitgegaan en Hirst? “Hij is zo over de middag als een dode vis na een kwartier in de zon.” Ooit schreef Wolfe een vernietigend boek over moderne kunst, The painted word, nadat een zin uit de New York Times hem in het verkeerde keelgat was geschoten. De krant beweerde dat een theorie noodzakelijk was voordat je moderne kunst kon begrijpen. Wolfe veegde met deze humbug de vloer aan.
In de huidige roman vuurt Wolfe opnieuw zijn pijlen af op de kunstsector. De rijke Rus Korolyov heeft voor zeventig miljoen dollar vroege werken van Kandinsky en Malevitsj aan Miami geschonken waarvoor de stad speciaal een museum heeft opgetrokken voor veel veel veel geld. Het probleem is echter dat de schilderijen vervalst zijn en zelfs in opdracht van Korolyov zijn vervaardigd. Ook in deze kwestie is er een heldenrol voor Nestor Camach samen met een jonge verslaggever van de krant waarvan de hoofdredacteur eerst een pleitbezorger was van Korolyovs geste.
Zo raast Wolfe ruim vijfhonderd bladzijden door met zijn zedenschets. Blijkens het dankwoord heeft hij uitgebreid research gepleegd. Het boek heeft vaart al hadden de beschrijvingen van mij wel wat soberder gemogen. Wat een aandacht voor kleding en auto’s en inrichting van woningen. Tom Wolfe lijkt wel de literaire vader van Bret Easton Ellis. Wolfe draagt witte pakken, Easton Ellis zwarte. Vader en zoon houden van extremen.
Na het lezen van Paramaribo door Anil Ramdas heb ik die stad doorgestreept op mijn lijst van nog te bezoeken plaatsen. Miami heeft nooit een plek gekregen op die lijst. Er is geen reden om dit beleid te heroverwegen.
