Een falend korte termijngeheugen is een handicap in het maatschappelijk verkeer. De professor beperkt het ongemak door daar niet aan deel te nemen. Zijn bestaan is dat van een kluizenaar. Hij leeft in het bijgebouw dat twee kamers omvat. Contact met het hoofdgebouw is er nauwelijks. Daar woont de weduwe, ooit de grote liefde van de professor en de echtgenote van zijn broer. Haar bemoeienis voorziet in het engageren van een huishoudster via een uitzendbureau. De gebruiksaanwijzing van de professor resulteert in kortstondige dienstverbanden. Op een dag doet een nieuwe huishoudster haar intrede. Vanuit haar perspectief is de roman geschreven. Ook hier is de naam niet van belang. De huishoudster heeft aanvankelijk veel moeite met de nukkigheid van de professor. Dagelijks dient zij zich opnieuw voor te stellen. Bij het doen van boodschappen zorgt zij ervoor binnen 80 minuten terug te zijn. De professor heeft enkele maatregelen getroffen om zich met zijn handicap te handhaven. Op zijn pak zijn briefjes gespeld met noodzakelijke informatie. De briefjes vormen zijn externe geheugen. Op zo’n briefje staat het portret van de huishoudster getekend. Het klimaat tussen de professor en de huishoudster ontdooit als zij iets doet wat van het uitzendbureau niet mag. Zij neemt haar zoontje van 10 mee naar haar werk. De professor raakt vertederd door de aanwezigheid van de jongen. Zijn platte hoofd doet hem denken aan het wortelteken uit de wiskunde en onder de naam Wortel leren we de jongen kennen.

De aanwezigheid van een jongen van 10 doet de huishoudster en de professor hun eenzelvigheid verliezen waarna affectie kan bloeien

De professor heeft een passie voor priemgetallen en voor perfecte getallen. Hij kent alle priemgetallen tot 100 miljoen uit zijn hoofd. Van een perfect getal is sprake als de som van de factoren gelijk is aan het oorspronkelijke getal. Zes kan gedeeld worden door 1,2 en 3 wat opgeteld weer zes maakt. Zoiets is zeer uitzonderlijk. Een ander voorbeeld is 28. Dat getal komt in de roman ruim aan bod. Moeder en zoon raken besmet met de passie van de professor. Ze worden gretige afnemers van zijn enthousiasme. Wortel brengt zijn eigen passie in. Hij is een fanatieke honkballiefhebber, met name een supporter van de Tigers. De professor is een fan van hun sterspeler Yutaka Enatsu maar dat dateert wel uit de periode van voor het verkeersongeluk. Het drietal bezoekt zelfs een wedstrijd van de Tigers. Een bezoek aan de buitenwereld met de professor is een gewaagde onderneming. Moeder en zoon zijn bezorgd dat de afwezigheid van Enatsu de professor in verwarring zal brengen.

Het drietal ontpopt zich als een warm gezin waarbij de leden zich over elkaar ontfermen. Ogawa laat prachtig zien hoe mensen op basis van echte betrokkenheid kunnen opfleuren. Voor de jeugdige Wortel is de band met de professor een beslissende stap in zijn vorming. Iedereen heeft iemand nodig die zich in jou wil verdiepen en die je het besef bijbrengt dat jij er toe doet. Op die manier heeft de professor Wortel geraakt. Aan het eind van het boek als de professor niet meer thuis kan wonen en zijn levenseinde nadert, vernemen we dat Wortel docent wiskunde is geworden. Waar gezaaid wordt, volgt het oogsten.

Het boek gaat inhoudelijk uitgebreid in op zowel de passie van de professor als die van Wortel. Daardoor blijven sommige biografische gegevens onderbelicht. Waar komt die speciale genegenheid van de professor voor kinderen vandaan? Hoe zit het met de relatie tussen de professor en de weduwe? Verder wordt het boek ontsierd doordat de vertaler, die ook veel Murakami’s voor Nederland toegankelijk heeft gemaakt en daarmee regelmatig gecomplimenteerd wordt, een gebrekkige kennis heeft van het honkbaljargon. Een derde-honkslag is iets anders dan een driehonkslag.

De kritiek doet niets af aan het feit dat Ogawa een schitterend boek heeft geschreven over de kracht van hartstocht. De laatste zin brengt nog een keer de passie van de professor en Wortel samen. Het gaat om een afbeelding van de pitcher Enatsu. Uiteraard draagt hij op zijn tenue rugnummer 28.

Terug